Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

AGNIESZKA RAUBO
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań)
„FILOZOFI SĄ DZIWACY, SUROWI, MELANKOLICY [...]”. * O ATOPICZNYCH CECHACH OSOBOWOŚCI FILOZOFÓW W LITERATURZE POLSKIEGO RENESANSU

Próba rekonstrukcji atopicznej osobowości filozofa opisywanego w XVI-wiecznych dziełach polskich stanowi jeden z najbardziej frapujących tematów związanych z kulturą intelektualną doby odrodzenia. Zagadnienie atopii zostało poddane wielostronnej analizie: począwszy od próby określenia momentu, kiedy rodzi się atopia, poprzez trudności (aporie), z którymi musi zmierzyć się filozof oddający się myśleniu spekulatywnemu, aż do odtworzenia „dziwnej” osobowości filozofa. Zadanie to wymagało zarówno scharakteryzowania różnych przejawów eksterioryzacji osobowości (takich jak zaskakujący wygląd, obyczaje i sposób życia), jak również zbadania wewnętrznej motywacji tych zachowań. Obok postaci filozofów starożytnych zajęto się także przejawami atopii w życiu i działaniach filozofów polskiego renesansu – m.in. Stanisława Grzepskiego i Grzegorza z Sanoka.